LỢI ÍCH CỦA VIỆC XEM TRANH NGHỆ THUẬT MỖI NGÀY

Xem Tranh Nghệ Thuật: Phương Pháp Giúp Bạn Sống Chậm, Sống Lâu Và Sống Hạnh Phúc Hơn Người Khác.

Thế giới chúng ta ngày càng trở nên bận rộn với video ngắn và hình ảnh giật gân có đầy trên internet, cho nên ít ai nghĩ rằng việc dừng lại để chiêm ngưỡng một bức tranh nghệ thuật có thể đem lại lợi ích thực sự. Thế nhưng các bạn có biết rằng việc xem tranh nghệ thuật một cách chủ động, chậm rãi và có ý thức là một trong những hình thức rèn luyện tinh thần và cảm xúc mạnh mẽ nhất mà con người từng sáng tạo ra.

Không giống như các hình thức giải trí hiện đại vốn dễ dãi và dễ quên thì nghệ thuật hội họa buộc người xem phải quan sát, suy nghĩ, kết nối và cảm nhận. Những hành động tưởng chừng đơn giản ấy lại mang đến những lợi ích sâu sắc và lâu dài mà chỉ có những ai chịu thực hành mới hiểu.

Quốc sẽ liệt kê ra những lợi ích của việc xem tranh để từ đó giúp các bạn có lí do xem tranh nghệ thuật mỗi ngày.

I. Xem tranh nghệ thuật là hành động “rèn luyện trí óc thầm lặng”

1. Kích hoạt não bộ một cách toàn diện

Nhiều người nghĩ rằng xem tranh chỉ “dùng mắt”, nhưng thực ra khi các bạn nhìn một bức tranh (đặc biệt là tranh có chiều sâu) thì não bộ bắt đầu giải mã thông tin về màu sắc, bố cục, biểu cảm và ý nghĩa.

Một nghiên cứu của Đại học Harvard năm 2020 cho thấy: “Khi người xem đứng trước tranh cổ điển, đặc biệt là tranh có chủ đề nhân văn hoặc biểu tượng thì não trước trán-vùng hiểu ngôn ngữ và vùng ghi nhớ hình ảnh, đều hoạt động mạnh mẽ, như khi đọc văn học hàn lâm.”

Điều đó có nghĩa là việc xem tranh không thụ động như xem video trên YouTube, mà đó là một hoạt động nhận thức tích cực giống như đọc sách không lời.

2. Rèn luyện khả năng chú ý sâu và tập trung siêu khủng.

Một nghiên cứu nổi tiếng của Đại học Glasgow năm 2015 cho thấy: “Những người thường xuyên xem tranh nghệ thuật có khả năng tập trung kéo dài cao hơn 27% so với người tiêu thụ nội dung thị giác nhanh”.

Lí do vì sao? Vì bức tranh không di chuyển, không thay đổi mà các bạn phải tự dẫn dắt sự chú ý của mình để khám phá dần các lớp thông điệp bên trong. Điều này ngược hoàn toàn với video hoặc mạng xã hội, nơi nội dung tự “đẩy” đến người dùng.

Về lâu dài việc xem tranh mỗi ngày giúp hồi phục hệ thống tập trung sâu-điều đang bị phá hủy nghiêm trọng trong thời buổi công nghệ.

II. Xem tranh làm bạn thông minh hơn theo cách khác biệt

1. Phát triển tư duy phân tích và khả năng diễn giải

Bức tranh không đưa ra lời giải thích cụ thể mà các bạn phải tự hỏi:

-Nhân vật đang nghĩ gì?

-Hành động đó nói lên điều gì?

-Màu sắc này có ý nghĩa gì?

-Cảnh vật có ẩn dụ gì không?

Quá trình ấy rèn luyện tư duy phản biện, liên tưởng và khả năng suy luận không lời-đây đều là những thứ cực kỳ quan trọng trong môi trường giáo dục và làm việc hiện đại.

Một nghiên cứu từ Đại học Yale năm 2018 thực hiện trên sinh viên y khoa cho thấy: “Sinh viên được đào tạo xem tranh nghệ thuật 2 tiếng/tuần trong 3 tháng có khả năng quan sát triệu chứng bệnh lý tăng 38%, nhờ khả năng phân tích chi tiết hình ảnh và diễn giải tình huống tốt hơn”.

2. Mở rộng khả năng tư duy trừu tượng và sáng tạo

Bức tranh không chỉ mô tả mà nó kể chuyện bằng hình ảnh, biểu tượng và cảm xúc. Khi các bạn xem tranh của những họa sĩ nổi tiếng thì các bạn buộc phải sử dụng tư duy trừu tượng – tưởng tượng điều không có thật, hoặc hiểu điều không thể hiện trực tiếp trong bức tranh. Điều này kích thích mạnh vùng não chịu trách nhiệm sáng tạo, tức là xem tranh thường xuyên không chỉ làm các bạn nhạy bén hơn mà còn sáng tạo hơn.

III. Xem tranh giúp các bạn sống chậm, giảm stress, và hiểu bản thân mình hơn.

1. Phát triển trí tuệ cảm xúc và lòng trắc ẩn

Nhiều bức tranh vẽ con người trong hoàn cảnh éo le, đau khổ, cô đơn nhưng không hề giật gân. Chúng buộc các bạn nhìn sâu vào cảm xúc của người khác và từ đó tạo ra sự đồng cảm.

Một nghiên cứu của University College London năm 2019 cho thấy: “Những người dành ít nhất 30 phút mỗi tuần xem tranh nghệ thuật có chỉ số đồng cảm cao hơn 22% so với nhóm không tiếp xúc với nghệ thuật thị giác”.

Trong một thế giới đầy sự vô cảm và tranh luận cực đoan thì nghệ thuật hội họa là cách âm thầm rèn luyện lòng nhân ái.

2. Giúp các bạn đối diện và giải tỏa cảm xúc tiêu cực

Nhiều bức tranh cổ điển miêu tả sự mất mát, sự cô đơn, hoặc sự suy tàn. Lúc này tay vì trốn tránh thì xem tranh là cách để bạn nhìn thẳng vào những cảm xúc “khó chịu” trong một không gian an toàn.

Viện Sức Khỏe Tâm Thần Úc  năm 2022 ghi nhận: “Xem tranh có yếu tố bi kịch giúp người trải qua mất mát hồi phục nhanh hơn 1,6 lần so với trị liệu trò chuyện đơn thuần”.

Như vậy nghệ thuật không che giấu nỗi đau, mà giúp chúng ta đi xuyên qua nó bằng vẻ đẹp, bằng biểu tượng và bằng ánh sáng dịu dàng.

IV. Xem tranh giúp các bạn hạnh phúc hơn và sống tích cực hơn

1. Khơi dậy cảm giác “kinh ngạc” tích cực

Một bức tranh đẹp có thể khiến bạn dừng lại, thở chậm, và cảm thấy mình nhỏ bé giữa vẻ đẹp quá lớn. Đây được gọi là hiệu ứng “awe” – cảm giác mà con người thường chỉ có khi nhìn thiên nhiên vĩ đại hoặc tôn giáo sâu sắc.

Một nghiên cứu của Đại học Berkeley  năm 2021 cho thấy: “Cảm giác awe từ nghệ thuật giúp giảm mức cortisol tới 22%, tăng dopamine và oxytocin – các hormone liên quan đến kết nối, hưng phấn và hạnh phúc lâu dài.”

Như vậy xem tranh – đặc biệt là tranh cổ điển – có thể tạo ra trạng thái bình an, nhẹ nhàng nhưng chân thật.

2. Giúp bạn cảm thấy “giàu có” về tinh thần và không quá phụ thuộc vật chất

Theo khảo sát của The Art Fund UK năm 2017 thì người thường xuyên xem tranh nghệ thuật có:

-Mức độ hài lòng với cuộc sống cao hơn 19%

-Mức độ phụ thuộc vào vật chất thấp hơn 32%

Vì tranh không bán đồ ăn nhanh, không dụ bạn tiêu tiền mà nó nuôi dưỡng chiều sâu – thứ mà tiền không mua được.

V. Người yêu tranh nghệ thuật sống sâu, học cao và thành công hơn

1. Có học vấn và khả năng tự học cao hơn

Theo khảo sát của YouGov (2019) trên 12.000 người trưởng thành ở châu Âu cho thấy:

-Người xem tranh nghệ thuật hàng tuần có tỉ lệ có bằng đại học hoặc cao học tới 69%.

-Người không tiếp xúc với nghệ thuật thì con số đó chỉ là 28%.

Như vậy việc tiếp xúc với nghệ thuật tạo nền tảng cho tư duy sâu sắc, ham học và tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.

2. Thành công trong công việc và có tư duy cân bằng hơn

Một nghiên cứu của Forbes  năm 2021 về thói quen của các lãnh đạo doanh nghiệp cấp cao cho thấy: 48% CEO trong danh sách Fortune 500 nói họ thường xuyên đến bảo tàng hoặc trưng bày tranh nghệ thuật để lấy cảm hứng sáng tạo.

Những người này được đánh giá có khả năng “ra quyết định dài hạn và nhân bản” cao hơn so với nhóm chỉ tiếp cận dữ liệu kỹ thuật số.

———————-

Sau khi đọc xong những dòng này thì các bạn nên dành chút thời gian để xem tranh nghệ thuật mỗi ngày vì lợi ích của nó là vô cùng to lớn. Quốc nói thêm để các bạn hiểu đó là tranh nghệ thuật được chia làm rất nhiều trường phái, nhưng trong đó trường phái tranh trừu tượng là thuộc dạng quí giá nhất nếu các bạn muốn thành công trong thời đại ngày nay.

(Các bạn có thể kéo xuống hết bài viết này để xem 1 bức tranh trừu tượng, từ đó các bạn dễ hình dung ra tranh trừu tượng là gì)

Tranh trừu tượng không giống với bất loại tranh, video, phim ảnh hay bất kỳ hình thức giải trí nào khác vốn đưa sẵn nội dung vào đầu người xem, tranh trừu tượng buộc các bạn phải trở thành người giải mã, người kiến tạo ý nghĩa và cuối cùng trở thành một người tư duy độc lập thực sự.

I. Tranh Trừu Tượng: Không Hề Dễ Xem Và Chính Điều Đó Làm Nó Có Giá Trị

Trong mọi loại hình nghệ thuật thì chỉ có tranh trừu tượng là không cho các bạn một “chìa khóa” sẵn có:

-Nó không có cốt truyện

-Không có nhân vật

-Không có thông điệp rõ ràng

-Không có lời giải thích nào hết

Thay vào đó các bạn phải đối diện với:

-Những đường nét phi hình thể

-Những khối màu bất quy tắc

-Một không gian mở mà ý nghĩa không nằm trong tranh, mà nằm trong cách bạn nhìn nó

Như vậy việc xem tranh trừu tượng không phải là “xem”, mà là đọc một bản mã chưa giải – một bài toán không có đề bài cụ thể vì các bạn phải tự viết đề và tự giải.

II. Những Lợi Ích Mà Chỉ Tranh Trừu Tượng Mới Có

1. Kích hoạt cùng lúc cả hai bán cầu não

-Não trái (logic): cố gắng sắp xếp cấu trúc, hình ảnh, mô hình.

-Não phải (cảm xúc): xử lý cảm giác mơ hồ, kết nối màu sắc – cảm xúc – biểu -tượng cá nhân

Không có loại hình giải trí nào bắt các bạn dùng cả hệ thống phân tích + tưởng tượng + cảm thụ cảm xúc phi ngôn ngữ như tranh trừu tượng.

2. Rèn luyện tư duy trừu tượng và khả năng chịu đựng sự không chắc chắn

Trong khi các hình thức giải trí hiện đại cố làm rõ mọi thứ (ví dụ như video giải thích, phim kể chuyện rõ ràng), thì tranh trừu tượng bắt các bạn sống chung với điều mơ hồ. Đây chính là tư duy bậc cao – nền tảng của sự sáng tạo, phân tích hệ thống và khoa học.

Một nghiên cứu của Đại học Vienna năm 2020 cho thấy: “Người tiếp xúc thường xuyên với tranh trừu tượng có khả năng làm quen với thông tin thiếu hụt, ra quyết định trong điều kiện mơ hồ, và suy luận trừu tượng tốt hơn 22% so với nhóm còn lại”.

3. Phát triển tư duy phi tuyến tính – một kỹ năng con người có nhưng AI thì không.

AI suy nghĩ theo mô hình xác suất – tuyến tính – phân loại, còn tranh trừu tượng không có mô hình xác định và không thể phân loại theo logic máy móc vì người xem phải:

-Nhảy từ trực giác sang lý trí

-Tự tạo “câu chuyện” trong đầu mà không ai giống ai

-Suy nghĩ không theo lối mòn – điều mà máy chưa làm được

Vì thế tranh trừu tượng là không gian mà chỉ con người mới có thể “đọc” và giải mã.

III. Trong Thời Đại AI, Xem Tranh Trừu Tượng Trở Thành Một Bài Tập Sinh Tồn

Chúng ta đang sống trong 1 thế giới mà:

-AI viết nhanh hơn các bạn

-AI thiết kế hình ảnh đẹp hơn các bạn

-AI phân tích dữ liệu giỏi hơn các bạn

… thì điều duy nhất giữ các bạn là con người chính là khả năng cảm thụ trừu tượng, sáng tạo từ hư vô và suy luận không giới hạn. Và tranh trừu tượng là bài luyện não lý tưởng cho điều đó.

***HƯỚNG DẪN CÁCH XEM TRANH ĐỂ LUYỆN BỘ ÓC

Khi các bạn vào học thì Quốc sẽ cung cấp cho các bạn 1 bức tranh/ngày, lúc này ngoài việc xem tranh để giải trí chúng ta không nói thì Quốc muốn các bạn luyện tập như sau:

-Cố gắng xem cẩn thận từng chi tiết bức tranh-ví dụ bức tranh đó có bao nhiêu người, họ đang làm gì. Các bạn có thể zoom bức tranh để nhìn từng góc, mục đích của bài tập này là giúp các bạn luyện tập khả năng phân tích và tập trung-những kỹ năng sống còn trong thời đại AI.

-Có những bức tranh có cả câu chuyện, các bạn cố gắng ngồi suy nghĩ xem thử câu chuyện trong tranh là gì.

Quốc lưu ý đó là các bạn có thể đoán sai, hiểu nhầm…. Toàn bộ những thứ đó không sao hết vì bài tập này đang tập cho các bạn khả năng liên kết sự kiện và phân tích tình huống chứ không có đúng sai ở đây. Khi các bạn nhìn 1 bức tranh và có khả năng hiểu nhanh về những gì đang xảy ra trong đó, thì khi ở thế giới thật các bạn cũng có khả năng hiểu rõ mọi chuyện đang xảy ra xung quanh mình.

-Bản thân nghệ thuật có rất nhiều trường phái như cổ điển, phục hưng, lãng mạn, nghệ thuật… nhưng Quốc không phân loại kiểu vậy vì có phân ra thì người thường như chúng ta cũng không hiểu. Thay vào đó trong suốt 6 năm học thì Quốc sẽ cung cấp cho các bạn 2.300 bức tranh (1 bức/ngày) và Quốc phân ra thành nhiều nhóm như sau:

Nhóm 1: Nhóm dễ hiểu. Đây là tranh về thiên nhiên, con người, về nền văn hóa của nước khác.

Nhóm 2: Nhóm ngây thơ, cảm xúc mạnh. Đây là tranh mà họa sĩ cố tình vẽ xấu như con nít, hoặc họ dùng màu sắc rất đậm. Nhóm tranh này xem rất vui vì như trẻ mẫu giáo vẽ tranh, thế nhưng các bạn sẽ bị nó “đốn tim” sau cái nhìn đầu tiên vì nó ngộ ngĩnh, đáng yêu và ngây thơ. Hoặc có những bức các bạn thấy toàn màu sắc rực rỡ.

Nhóm tranh này sẽ giúp các bạn phát triển dần trí tưởng tượng, vì khung cảnh trong tranh nó không còn dễ hiểu như nhóm 1 nữa.

Nhóm 3: Nhóm kể chuyện. Nhóm này tranh không nhiều, nhưng có những bức các bạn xem 1 tháng mà không hiểu được toàn bộ bức tranh vì nó truyền tải thông điệp rất sâu xa.

Nhóm 4: Nhóm trừu tượng-đây là nhóm tranh quí nhất và Quốc chỉ cung cấp cho các bạn sau 4 năm học. Lí do: tranh trừu tượng là quí nhất vì nó giúp các bạn phát triển khả năng logic và giải mã vấn đề mà không có một loại hình nào làm được, nhưng nó siêu khó. Chính vì vậy các bạn chỉ có thể xem nó khi các bạn xem hết tranh nhóm 1,2,3.

Quốc ví dụ thế này là các bạn hiểu liền:

-Đầu tiên các bạn xem tranh dễ hiểu, rõ ràng-nhìn là biết nó là cái gì ngay lập tức. Lúc này các bạn chỉ cần tập trung vào chi tiết để rèn sức tập trung như Quốc đã nói.

-Sau đó các bạn xem nhóm tranh khó hiểu hơn chút, đó là hình vẽ bắt đầu kì dị và cần một chút tưởng tượng thì các bạn mới biết tranh đó vẽ thứ gì.

-Sau đó các bạn xem nhóm kể chuyện để tập giải mã câu chuyện trong tranh.

-Xong hết đống đó thì các bạn mới đủ khả năng xem tranh trừu tượng vì lúc này các bạn đã xem quá nhiều tranh, và bộ óc có khả năng tổng hợp cũng như giải mã bức tranh trừu tượng dựa trên thông tin ít ỏi mà nó cung cấp.

Quốc nói ngắn gọn như vậy để các bạn biết cách rèn luyện khi xem tranh. Những ai không là học viên của Quốc, thì các bạn có thể xem miễn phí 40 bức tranh trên website rồi tự tìm thêm. Bản thân Quốc đã xem tranh cổ điển hơn 10 năm và sưu tập được 2.300 bức siêu đẹp và có tác dụng giúp người xem cải thiện chất lượng cuộc sống, nhưng Quốc chỉ chia sẻ nó với học viên thôi.

Chúc các bạn thành công trên con đường thưởng thức tranh nghệ thuật: XEM TRANH